Sưa trắng (danh pháp khoa học: Millettia ichthyocthona), còn được biết đến với các tên gọi khác như Thàn mát, Mác bát, Cây duốc cá hoặc Sưa Bắc Bộ, là một loài cây thân gỗ thuộc họ Đậu (Fabaceae). Cây có nguồn gốc ở Việt Nam và một số vùng ở Trung Quốc.
Đặc điểm hình thái:
- Thân cây: Sưa trắng là cây thân gỗ, có thể cao từ 6-15m. Thân cây có dáng phân tán, vỏ cây màu vàng nâu hoặc xám, có nhiều vết nứt dọc. Cành non thường có lớp lông mịn thưa.
- Lá: Lá kép lông chim, mọc cách. Mỗi lá kép có từ 9 đến 17 lá chét mọc so le. Lá chét có hình bầu dục, đầu nhọn, đuôi tròn, mặt trên màu xanh đậm và mặt dưới có màu trắng nhạt.
- Hoa: Hoa sưa trắng mọc thành chùm ở nách lá, thường nở rộ vào mùa xuân (từ tháng 2 đến tháng 4), trước khi cây ra lá mới. Hoa có màu trắng, kích thước nhỏ và tỏa hương thơm dịu nhẹ.
- Quả: Quả có dạng quả đậu hình trứng thuôn dài. Khi chín, quả không tự nứt.
Công dụng và lưu ý:
- Công dụng: Cây sưa trắng được trồng để lấy bóng mát và làm cây cảnh quan đô thị. Gỗ của cây có thể được sử dụng nhưng giá trị kinh tế thấp hơn so với sưa đỏ.
- Lưu ý: Hạt của cây sưa trắng có chứa chất độc (như rotenone), có thể gây mê cho cá. Do đó, người dân ở một số vùng thường dùng hạt cây để "duốc cá" (đánh bắt cá). Các chuyên gia cũng khuyến cáo cần thận trọng khi trồng loại cây này làm cây bóng mát vì độc tính của nó.
