Giá thể trồng cây là các vật liệu được sử dụng để thay thế hoặc bổ sung cho đất trồng truyền thống, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi nhất cho sự phát triển của cây trồng. Nó có vai trò tương tự như đất, giúp cố định cây, cung cấp nước, chất dinh dưỡng và không khí cho bộ rễ.
Đặc điểm của giá thể trồng cây:
- Thoáng khí tốt: Cấu trúc xốp giúp không khí dễ dàng lưu thông, tạo điều kiện cho rễ hô hấp hiệu quả.
- Giữ ẩm và thoát nước tốt: Giá thể có khả năng giữ một lượng nước nhất định để cung cấp cho cây, nhưng cũng phải thoát nước nhanh để tránh tình trạng ngập úng.
- Sạch và an toàn: Giá thể thường được xử lý để không chứa mầm bệnh, nấm, côn trùng gây hại hoặc các tạp chất khác, đảm bảo môi trường sạch cho cây.
- pH trung tính: Hầu hết các loại giá thể đều có độ pH trung tính, phù hợp với sự phát triển của nhiều loại cây trồng.
- Nhẹ và dễ sử dụng: Giá thể có khối lượng nhẹ, dễ dàng vận chuyển và phối trộn.
Các loại giá thể trồng cây phổ biến:
- Giá thể hữu cơ:
- Mụn dừa/Xơ dừa: Có khả năng giữ ẩm cao, tơi xốp, thoáng khí và thân thiện với môi trường. Cần xử lý tanin và lignin trước khi sử dụng để tránh gây hại cho cây.
- Trấu hun: Giúp tăng độ tơi xốp, thoát nước tốt và có khả năng chống nấm mốc.
- Than bùn: Có khả năng giữ nước và dinh dưỡng rất tốt, tuy nhiên độ pH thường thấp nên cần điều chỉnh.
- Vỏ thông: Thường được sử dụng để trồng lan và các loại cây cảnh ưa thoáng khí, có tính sát khuẩn cao, lâu mục và ít mầm bệnh.
- Giá thể vô cơ:
- Đá perlite: Đá trân châu, rất nhẹ, xốp, giúp tăng độ thoáng khí cho giá thể.
- Đá pumice (đá bọt): Có khả năng giữ nước và thoáng khí tốt, thường dùng để trộn vào giá thể trồng các loại cây cần thoát nước nhanh.
- Viên đất nung (sỏi nhẹ): Sản xuất từ đất sét nung, có pH trung tính, sạch, giúp tăng độ thoáng khí và giữ ẩm vừa phải. Thích hợp cho thủy canh và trồng các loại cây cần độ thoát nước cao.
