Cây Dổi, tên khoa học là Michelia tonkinensis A. Chev, thuộc họ Ngọc lan (Magnoliaceae), là loài cây gỗ quý của rừng nhiệt đới, phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ Việt Nam như Hòa Bình, Sơn La, Nghệ An, Thanh Hóa. Cây có thân thẳng, cao từ 15 đến 25 mét, đường kính có thể lên đến 60–80 cm, vỏ màu xám nâu, nứt dọc theo thời gian. Lá cây hình bầu dục thuôn dài, mọc so le, mặt trên xanh đậm, mặt dưới nhạt hơn. Hoa Dổi nhỏ, màu vàng ngà, có mùi thơm nhẹ, thường nở vào đầu mùa xuân. Quả Dổi hình chùm, chứa nhiều hạt, trong đó hạt Dổi là phần có giá trị cao, thường được thu hái, phơi khô và dùng làm gia vị đặc sản.
Hạt Dổi được ví như “vàng đen” của núi rừng bởi hương vị độc đáo và giá trị kinh tế cao. Khi nướng lên, hạt tỏa ra mùi thơm đặc trưng, thường được giã nhỏ để ướp các món ăn như thịt nướng, cá suối, măng chua, tạo nên hương vị đặc trưng của ẩm thực Tây Bắc. Ngoài giá trị ẩm thực, cây Dổi còn được xếp vào nhóm gỗ quý (gỗ Dổi), với thớ mịn, vân đẹp, bền chắc và ít mối mọt, thường được dùng trong xây dựng nhà cửa, đóng đồ nội thất cao cấp. Trong đời sống đồng bào dân tộc, cây Dổi không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn gắn với nếp sống rừng núi, là biểu tượng của sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên. Với giá trị về gỗ, hạt và sinh thái, cây Dổi ngày càng được chú trọng bảo tồn, phát triển trồng rừng và trở thành một trong những loài cây đặc sản đặc trưng của vùng núi Việt Nam.
